ห่อตัวทารกอย่างไร ให้ปลอดภัยจากฮีทสโตรก

ประโยชน์ของการการห่อตัวทารกในช่วงแรกเกิด คือ ช่วยให้ทารกนอนหลับได้ง่าย กระชับแขนขา ลดอาการสะดุ้งตกใจจากเสียงดังและแรงสั่นสะเทือน ช่วยรักษาอุณหภูมิในกรณีอากาศเย็น และลดการสูญเสียความร้อนจากลมที่พัดผ่านตัว แต่แม่ๆ ทราบไหมคะว่าในช่วงอากาศร้อนแบบนี้ ไม่จำเป็นต้องห่อตัวตลอดเวลา แนะนำให้ใช้ผ้าที่บางและเบาคลุมเพื่อกันลม หรือใส่เสื้อผ้านอนก็เพียงพอ ที่สำคัญ ระบบประสาทอัตโนมัติที่ควบคุมการหดขยายหลอดเลือดตามอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงของทารก 1-2 เดือนแรกนั้น ยังทำงานไม่มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้อุณหภูมิร่างกายเปลี่ยนแปลงได้ง่าย จึงง่ายต่อการเกิดไข้จากการห่อตัวที่มากเกินและไม่จำเป็น

กุมารแพทย์โรงพยาบาลรวมแพทย์ฉะเชิงเทราเคยพบตัวอย่างเคส กรณีผู้ปกครองพาลูกน้อยอายุ 7 วัน มาด้วยอาการไข้ วัดมาจากที่บ้านได้ 38.3 องศาเซลเซียสไม่มีอาการป่วยตามระบบอื่น โดยเมื่อคลายผ้าที่ห่อ (3ชั้น) แล้ววัดไข้ซ้ำหลายครั้ง รวมทั้งสังเกตอาการจนมั่นใจ ปรากฏว่าวัดไม่ได้ไข้อีก สรุปคือ เป็นไข้จากการห่อตัวหนาเกิน ทำให้พ่อแม่เสียเวลาพาลูกมาโดยใช่เหตุ

ในฤดูร้อนนี้ถ้าเกิดว่าห่อตัวโดยไม่จำเป็น และบางบ้านแสงส่องลงตรงตำแหน่งที่นอนเด็ก จะกระตุ้นให้ร่างกายทารกเกิดความร้อนสูงได้ แม้อาจไม่ถึงขั้นฮีทสโตรกแต่ทารกอาจไม่สบายตัว กระสับกระส่าย ซึ่งอาจเข้าใจผิดว่าป่วยเป็นไข้ได้ ฮีทสโตรกไม่ได้เกิดได้ง่ายขนาดที่ว่าโดนแดดแล้วมีอาการทันที กล่าวคือ เด็กต้องอยู่กลางแดดนานระยะหนึ่ง หรือไม่สามารถระบายความร้อนได้เช่น เสื้อผ้าหนาเกิน ห่อตัวมากเกิน ได้รับนมหรือน้ำน้อย เป็นต้น เมื่ออุณหภูมิเด็กสูงขึ้น น้ำจะระเหยออกจากร่างกาย เมื่อเริ่มขาดน้ำ หัวใจจะเต้นเร็ว ปากเริ่มแห้ง ปัสสาวะออกน้อย กระสับกระส่าย ซึม ทานนมได้ลดลง หรืออาจช็อกจากการขาดน้ำได้ ในกรณีที่อุ้มทารกออกไปนอกสถานที่ ผู้ปกครองมักห่อตัวลูกเพื่อป้องกันเชื้อโรค ซึ่งบางครั้งต้องตากแดดร่วมด้วย ร่างกายอาจระบายความร้อนได้ยาก ส่งผลให้ทารกเกิดการขาดน้ำ ไข้ หรือฮีทสโตรกได้

สรุปคือ ไม่จำเป็นต้องห่อตัวทารกในสภาพอากาศร้อน แดดส่องตัว และอบอ้าว เพียงแค่ใช้ผ้าคลุมตัวบางๆ กันลม แดด ฝุ่นหรือใส่เสื้อผ้าบางๆก็เพียงพอครับ ในบางบ้านจะใช้ผ้านาโน ซึ่งนอกจากจะอมฝุ่น แล้วยังระบายความร้อนได้ยากอีกด้วย โดยผ้าคลุมที่แนะนำ คือ ผ้าที่เป็นเส้นใยธรรมชาติ เช่น คอตตอน ลินิน หรือใยไผ่ เนื่องจากระบายความร้อนได้ดีมาก เบาบาง และอ่อนนุ่มต่อผิว หากต้องการห่อตัวให้แนะนำเมื่ออากาศเย็น หรือลมแรง ด้วยความห่วงใยจากกุมารแพทย์โรงพยาบาลรวมแพทย์ฉะเชิงเทรา