โรคไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia)

 

" ทำความเข้าใจโรคไขมันในเลือดสูง สาเหตุและอาการที่ควรรู้ "

 " การควบคุมระดับไขมันในเลือด : วิธีง่าย ๆ เพื่อป้องกันโรคร้าย "

โรคไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia) คือ ภาวะที่ระดับไขมันในเลือด (เช่น คอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์) สูงเกินไป ซึ่งสามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพ โดยเฉพาะการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบหลอดเลือด

ประเภทของไขมันในเลือด

 

คอเลสเตอรอล (Cholesterol) มี 2 ประเภทหลัก ได้แก่

คอเลสเตอรอลดี (HDL) หรือคอเลสเตอรอลที่ดี มีประโยชน์ต่อร่างกาย โดยตับของเราจะสร้างไขมันดีชนิดนี้ขึ้นมา ทำหน้าที่ช่วยขจัดคอเลสเตอรอลหรือไขมันเลว (LDL) ที่เกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือดออกไป

อาหารที่ช่วยเพิ่มไขมันดี

1. น้ำมันมะกอก และ น้ำมันคาโนลา
2. อะโวคาโด
3. ถั่วและเมล็ดพืช เช่น อัลมอนด์, วอลนัท, เมล็ดเจีย
4. ปลาไขมันสูง เช่น แซลมอน, แมคเคอเรล
5. ช็อกโกแลตดำ (70% ขึ้นไป)
6. มะพร้าว (น้ำมันมะพร้าว)
7. ผลไม้เบอร์รี่ เช่น บลูเบอร์รี่, สตรอว์เบอร์รี่

 

คอเลสเตอรอลเลว (LDL) คอเลสเตอรอลที่มีระดับสูงจะสะสมในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบตัน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของโรคหลอดเลือดหัวใจ

อาหารที่มีไขมันเลว

1. อาหารทอด เช่น เฟรนช์ฟรายส์, ไก่ทอด
2. เนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อหมู, เนื้อวัว, เบคอน
3. ขนมหวานแปรรูป เช่น เค้ก, คุกกี้, ขนมปังขาว
4. อาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก, แฮม
5. น้ำมันทรานส์ เช่น ในอาหารฟาสต์ฟู้ด, ขนมขบเคี้ยว

อาหารเหล่านี้จะเพิ่มระดับไขมันเลวในเลือดและเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด

 

ไตรกลีเซอไรด์ (Triglycerides) ไขมันประเภทนี้ที่ร่างกายใช้ในการเก็บพลังงาน หากมีระดับสูงจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือด

อาหารที่มีไตรกลีเซอไรด์สูง

1. อาหารทอด เช่น เฟรนช์ฟรายส์, ไก่ทอด
2. อาหารหวาน เช่น ขนมหวาน, น้ำอัดลม, เครื่องดื่มหวาน
3. อาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก, แฮม
4. อาหารที่มีไขมันอิ่มตัว เช่น เนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง, ผลิตภัณฑ์จากนมเต็มมัน
5. แอลกอฮอล์ การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป

การทานอาหารเหล่านี้มากเกินไปสามารถเพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดและเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจ

 

สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไขมันในเลือดสูง

• ปัจจัยพันธุกรรม เช่น โรคไขมันในเลือดสูงแบบพันธุกรรม
• พฤติกรรมการรับประทานอาหาร รับประทานไขมันอิ่มตัว, ไขมันทรานส์, น้ำตาล และแป้งขัดขาวมากเกินไป
• การขาดการออกกำลังกาย การไม่ออกกำลังกายทำให้ระดับไขมันไม่สมดุล
• น้ำหนักเกิน / โรคอ้วน เพิ่มความเสี่ยงต่อการมีไขมันในเลือดสูง
• การสูบบุหรี่ ลดคอเลสเตอรอลดี (HDL) และเพิ่มคอเลสเตอรอลเลว (LDL)
• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป เพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด
• โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, และโรคไตเรื้อรัง
• อายุและเพศ อายุมากขึ้นหรือวัยหมดประจำเดือนทำให้ไขมันในเลือดสูงขึ้น
• ยาบางชนิด เช่น ยาสตีรอยด์, ยาขับปัสสาวะ, และยาต้านไวรัสบางชนิด
• ความเครียด ความเครียดเรื้อรังทำให้ระดับไขมันสูงขึ้น

 

อาการของโรคไขมันในเลือดสูง

โรคนี้มักจะไม่มีอาการชัดเจนในระยะแรก และผู้ป่วยมักจะไม่รู้ตัวจนกว่าจะมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม หากปล่อยให้ระดับไขมันในเลือดสูงเรื้อรังอาจนำไปสู่ปัญหาโรคหลอดเลือดและโรคหัวใจ อาจมีอาการดังนี้

• เจ็บหน้าอก หรือ ปวดอก เมื่อไขมันสะสมในหลอดเลือดหัวใจ ทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนได้ดี
• หายใจลำบาก เกิดจากการที่หัวใจและหลอดเลือดไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• เหนื่อยง่าย ร่างกายขาดออกซิเจนจากการไหลเวียนเลือดที่ไม่ดี
• อ่อนแรง หรือ ชา ที่แขนหรือขา: อาจเกิดจากการที่หลอดเลือดถูกอุดตัน
• การเปลี่ยนแปลงที่ตา เช่น แหวนสีขาว หรือ การสะสมของไขมัน บริเวณใต้ผิวหนังที่ตา
• อาการของโรคหลอดเลือดสมอง เช่น พูดไม่ชัด, ปวดศีรษะรุนแรง, หรืออ่อนแรงในครึ่งร่างกาย
• โดยทั่วไป การตรวจสุขภาพและการตรวจระดับไขมันในเลือดเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการตรวจพบโรคไขมันในเลือดสูงก่อนที่อาการจะเกิดขึ้น

 

การป้องกันโรคไขมันในเลือดสูงสามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตในด้านต่าง ๆ ดังนี้

1. รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ

• เลือกไขมันไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันมะกอก, อะโวคาโด, ถั่ว
• ลดการรับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัว เช่น เนื้อสัตว์ที่มีไขมัน, อาหารทอด
• เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง เช่น ผัก, ผลไม้, ข้าวกล้อง
• หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำตาลหรือเครื่องดื่มหวาน

2. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

• การออกกำลังกาย เช่น เดินเร็ว, ว่ายน้ำ, หรือปั่นจักรยาน สามารถช่วยเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลดี (HDL) และลดคอเลสเตอรอลเลว (LDL)
• พยายามออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที 5 วันต่อสัปดาห์

3. รักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม

• การลดน้ำหนักสามารถช่วยลดระดับไขมันในเลือดและลดความเสี่ยงจากโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ
• ควบคุมอาหารและออกกำลังกายช่วยให้รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

4. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

• การสูบบุหรี่ทำให้คอเลสเตอรอลดี (HDL) ลดลงและเพิ่มคอเลสเตอรอลเลว (LDL) ดังนั้นการหยุดสูบบุหรี่จึงเป็นวิธีที่ดีในการป้องกันโรคนี้

5. จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์

• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปอาจเพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ดังนั้นควรดื่มในปริมาณที่เหมาะสม

6. ตรวจสุขภาพประจำปี

• การตรวจระดับไขมันในเลือดอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณทราบถึงสถานะสุขภาพและสามารถป้องกันหรือรักษาโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

7. จัดการความเครียด

• ความเครียดเรื้อรังอาจส่งผลต่อระดับไขมันในเลือด ควรหาวิธีลดความเครียด เช่น การทำสมาธิ, การฝึกหายใจ หรือการทำกิจกรรมที่ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย

 

การดูแลระดับไขมันในเลือดเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันโรคหลอดเลือดและหัวใจ การรับประทานอาหารที่ดี, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, และการตรวจสุขภาพประจำปี จะช่วยลดความเสี่ยงจากโรคไขมันในเลือดสูงและเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในระยะยาว อย่าลืมให้ความสำคัญกับการรักษาความสมดุลในชีวิตเพื่อสุขภาพที่ดีและยั่งยืนกันนะคะ

 

โปรแกรมตรวจสุขภาพประจำปี