มะเร็งอัณฑะ หรือ มะเร็งลูกอัณฑะ (Testicular concer) คือ
มะเร็งที่เกิดจากเนื้อเยื่อในอัณฑะ เป็นเนื้องอกร้ายที่กิดจากเชลล์ในอัณฑะกลายเป็นมะเร็ง
โดยทั่วไปมักพบเกิดกับอัณฑะด้านเดียว (โอกาสการเกิดทั้งด้านซ้ายและขวามีเท่ากัน)
แต่มีเพียงประมาณ 5% เท่านั้นที่พบเกิดกับอัณฑะทั้ง 2 ข้าง
มะเร็งอัณฑะเป็นโรคมะเร็งที่พบได้น้อยเพียงประมาณ 2% ของมะเร็งทั้งหมด
(ไม่ติด 1 ใน 10 ของมะเร็งที่พบบ่อยของผู้ชายชาวไทย)
สามารถพบได้ในทุกอายุทั้งในเด็กจนถึงในผู้สูงอายุแต่จะพบได้สูงในช่วงอายุประมาณ 1/5-35 ปี
การตรวจคัดกรองมะเร็งอัณฑะในปัจจุบันยังไม่มีวิธีที่มีประสิทธิภาพ
การตรวจคัดกรองมะเร็งอัณฑะให้พบตั้งแต่ยังไม่มีอาการ แต่วิธีที่ดีที่สุดในขณะนี้ คือ
การตรวจพบโรคให้เร็วที่สุดโดยการหมั่นสังเกตอาการและคลำด้วยตนเอง
ซึ่งจะช่วยให้ค้นพบโรคได้ตั้งแต่ในระยะแรก เมื่อพบสิ่งผิดปกติหรือสงสัยว่าผิดปกติหรือเมื่อมีอาการดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์
วิธีการตรวจด้วยตัวเอง
คลำได้ก้อนเนื้อแข็งมากในถุงอัณฑะ หรืออัณฑะโต และส่วนใหญ่จะไม่เจ็บ
หรืออาการเจ็บอาจมีบ้างแต่ไม่รุนแรง หรือมีอาการ รู้สึกปวดตื้อหรือถ่วง ๆ หนัก ฯ
ที่อัณฑะ หรือปวดหน่วง ๆ ตรงท้องน้อยส่วนล่างหรือขาหนีบ
มีอาการอัณฑะข้างนั้นบวมหรือคล้ายมีน้ำอยู่ในถุงอัณฑะขึ้นมาอย่างฉับพลัน
อาจมีเลือดเจือปนในน้ำอสุจิ อาจมีอาการนมโตและเจ็บ หรืออ่อนพลียโดยไม่ทราบสาเหตุ
บางรายอาจมาด้วยปัญหาการมีบุตรยาก สมรรถภาพทางเพศลดลง
หรือแม้กระทั่งสูญเสียสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งเกิดจากการที่อสุจิตายหรือ
ไม่มีอสูจิจากมะเร็ง