ทำความรู้จักโรคมือเท้าปาก และวัคซีนกันซักนิด

โรคมือเท้าปาก เป็นโรคติดต่อที่พบบ่อยในเด็กโดยเฉพาะเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี มักมีการระบาดช่วงฤดูฝน สาเหตุเกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเทอโรไวรัส มีหลายสายพันธุ์ ส่วนใหญ่มีอาการไม่รุนแรง กรณีที่มีสมองอักเสบร่วมด้วย มักเกิดจากเชื้อเอนเทอโรไวรัส 71 (Enterovirus71, EV71) มีอาการรุนแรงและเสียชีวิตได้

เชื้อ ไวรัสแพร่ผ่านทางระบบทางเดินอาหารและการหายใจ สามารถติดต่อโดยตรงจากการสัมผัสน้ำมูก น้ำลาย และอุจจาระของผู้ป่วย สามารถติดต่อโดยอ้อมจากการสัมผัสผ่านของเล่น มือผู้เลี้ยงดู น้ำและอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อ โรคมือเท้าปากมักระบาดในโรงเรียน ชั้นอนุบาลเด็กเล็ก หรือสถานรับเลี้ยงเด็ก โรคมีระยะฟักตัวประมาณ 3-7 วัน จึงสามารถติดต่อกันได้โดยที่ยังไม่แสดงอาการ และจากตุ่มใสที่ขึ้นบริเวณผิวหนัง

เด็กที่เป็นโรคมือเท้าปาก มีอาการไข้ เจ็บปาก น้ำลายไหล กินอาหารได้น้อย เนื่องจากมีแผลที่กระพุ้งแก้มและเพดานปาก มีผื่นเป็นจุดแดงหรือตุ่มน้ำใสที่บริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า รอบก้นและอวัยวะเพศ อาจมีผื่นตามลำตัว แขนและขาได้ มักมีอาการประมาณ 2-3 วันและดีขึ้นจนหายใน 1 สัปดาห์ ส่วนใหญ่มีอาการไม่รุนแรง บางรายอาจมีภาวะขาดน้ำจากกินอาหารและน้ำน้อยลง

โรคมือเท้าปากโดยทั่วไปไม่น่ากลัว สามารถหายป่วยได้เอง ส่วนน้อยที่มีอาการรุนแรง มักเกิดจากเชื้อชนิด EV71 มีอาการสมองอักเสบร่วมกับระบบหายใจและระบบไหลเวียนเลือดล้มเหลว เสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว เด็กที่มีอาการรุนแรงมักมีไข้สูง ซึม อ่อนแรง มือสั่น เดินเซ อาเจียนมาก หายใจหอบ และชัก หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบพาพบแพทย์โดยด่วน

เดิม ก่อนที่จะมีวัคซีนป้องกันโรค มือ เท้า ปาก ชนิด EV71 การป้องกันที่สำคัญคือ แยกผู้ป่วยที่เป็นโรคไม่ให้ไปสัมผัสกับเด็กคนอื่น ผู้ใหญ่ที่ดูแลเด็กควรหมั่นล้างมือ เพื่อป้องกันการถ่ายทอดเชื้อไปยังเด็กคนอื่น หมั่นทำความสะอาดของเล่นและสภาพแวดล้อมทุกวัน การทำความสะอาดโดยใช้สบู่ ผงซักฟอกหรือน้ำยาทำความสะอาดทั่วไปสามารถกำจัดเชื้อได้ ควรระมัดระวังความสะอาดของน้ำ อาหารและสิ่งของที่เด็กอาจเอาเข้าปาก โรงเรียนไม่ควรรับเด็กป่วยเข้าเรียนจนกว่าจะหายดีเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ

วัคซีนชนิดนี้ จะกระตุ้นให้เกิดภูมิต้านทานต่อเชื้อเอนเทอโรไวรัสชนิด 71 (EV71) เพื่อป้องกันโรคมือเท้าปาก ที่มีสาเหตุมาจากเชื้อ EV71 ซึ่งวัคซีนชนิดนี้ยังไม่สามารถใช้เพื่อกันโรคมือเท้าปากที่มีสาเหตุจากเชื้อเอนเทอโรไวรัสชนิดอื่นได้ รวมถึงค็อกแซกกี้ไวรัส A16 และอื่นๆ

วัคซีนนี้จะกระตุ้นให้เกิดภูมิต้านทานต่อเชื้อ EV71 ซึ่งพบว่า 90% ของผู้ป่วยโรคมือเท้าปาก ที่มีภาวะแทรกซ้อนจากโรคซึ่งเป็นอาการทางระบบประสาทรุนแรงและเป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยเสียชีวิตเกือบทุกปี พบว่า 90% ของเชื้อที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงนี้คือชนิด EV71

1. สำหรับเด็กอายุ 6 เดือน – 5 ปี (ไม่ควรเกิน 6 ปีบริบูรณ์)

2. เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตาย

3. ฉีดเข้ากล้ามเนื้อขนาด 0.5 มิลลิลิตร

4. ฉีดให้ครบ 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน

5. แม้เคยติดเชื้อมาแล้ว หรือ ฉีด 1 เข็ม แล้วติดเชื้อ ยังแนะนำฉีดให้ครบทั้ง 2 เข็ม

6. ยังไม่มีข้อมูลความจำเป็นในการฉีดกระตุ้นเข็มที่ 3

1. ข้อห้าม เหมือนวัคซีนอื่นๆ สำหรับเด็กทั่วไป เช่น หากมีไข้ หรือภาวะโรคประจำตัวกำเริบ ไม่แนะนำให้รับวัคซีนในวันนั้นๆ หรือควรเลื่อนออกไปจนกว่าจะรักษาอาการให้หายดี

2. ผู้ที่มีโรคประจำตัวเช่น ภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ภูมิคุ้มกันบกพร่อง ฯลฯ อาจต้องปรึกษาแพทย์ก่อนเข้ารับวัคซีน แต่ยังแนะนำให้รับวัคซีนชนิดนี้

3. ประสิทธิผลในการป้องกันโรคของวัคซีนชนิดนี้อาจไม่ถึง 100% ในผู้รับวัคซีนทุกรายเช่นเดียวกับวัคซีนชนิดอื่นๆ

4. วัคซีนทุกชนิดไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ 100% แต่ป้องกันอาการรุนแรงหรือภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อ EV71 ได้ เป็นหลักการเดียวกับวัคซีนทั่วๆ ไป จากงานวิจัยพบว่า จากกลุ่มตัวอย่างของเด็กที่รับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว และมีการติดเชื้อ EV71 หลังรับวัคซีนครบ 1 เดือน ไม่พบผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ EV71 ที่รุนแรงในกลุ่มที่รับวัคซีนกลุ่มนี้เลย

5. วัคซีนป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ชนิด EV71 มีระยะเวลาสร้างภูมิ 4 สัปดาห์หรือ 1 เดือน หลังรับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว เหมือนวัคซีนทั่วๆ ไป จึงควรรับวัคซีนให้ครบก่อนมีการระบาดรุนแรง และเพื่อป้องกันความรุนแรงของโรคเมื่อติดเชื้อ และระหว่างการรับวัคซีนที่ยังไม่ครบ ยังจำเป็นต้องป้องกันตัวจากการติดเชื้อ ด้วยการลดความเสี่ยงต่อการรับเชื้อ และหมั่นล้างมือเหมือนเดิม แม้ว่ารับวัคซีนครบแล้ว การป้องกันตนเอง ลดความเสี่ยงในการรับเชื้อ ยังคงเป็นวิธีที่ดีที่สุด

6. อาการข้างเคียงหลังการรับวัคซีน เหมือนวัคซีนชนิดเชื้อตายทั่วไป เช่น เป็นไข้ ปวด บวม แดง คัน ฯลฯ แต่หากอาการหนักขึ้น หรือต่อเนื่องเกิน 48 ชั่วโมง แนะนำให้พบแพทย์

7. หากเคยป่วยด้วยโรคมือเท้าปากมาแล้ว ยังแนะนำให้เข้ารับวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก ชนิด EV71 ถึงแม้ว่าผู้ป่วยโรคมือ เท้า ปาก ที่หายแล้วจะมีภูมิธรรมชาติ แต่อาจไม่ใช่เชื้อชนิด E71 ที่มีความรุนแรงต่อระบบประสาทและสมองของเด็ก หรือภูมิธรรมชาติอาจไม่สูงเพียงพอต่อการป้องกันความรุนแรงของการป่วยครั้งต่อไปได้

ไม่ต้องจอง ไม่ต้องมัดจำ เข้ารับบริการแบบ Walk in ได้เลย ที่แผนกเด็กดี ชั้น 2

ติดต่อสอบถาม สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 033-050600 ต่อ 1207 แผนกเด็กดี Well Baby Clinic

หรือทาง Inbox Facebook Fanpage ของโรงพยาบาลรวมแพทย์ฉะเชิงเทราแห่งนี้ค่ะ

หมายเหตุ:

1. ราคาที่แจ้งนี้ รวมค่าแพทย์และค่าบริการแล้ว

2. ราคานี้ ไม่สามารถใช้ร่วมกับโปรแกรมส่งเสริมการขายอื่นได้ สามารถใช้ได้เฉพาะเงินสด หรือบัตรเครดิตเท่านั้